W trakcie demontażu jednego z urządzeń wiertniczych dostępnych na rodzimym rynku, doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległa konstrukcja wieżomasztu urządzenia. Podczas operacji opuszczania wieżomasztu do pozycji horyzontalnej, w pozycji tuż nad stojakiem (“kobyłką”), kilka metrów nad ziemią doszło do wyrwania liny z okucia, która podtrzymywała całą konstrukcję. W wypadku nie ucierpiał nikt z załogi, ale wieżomaszt poddany znaczącej sile, uległ uszkodzeniu, które było na tyle poważne, że urządzenie nie może zostać oddane do ponownej eksploatacji.
Zdjęcie 1,2. Uszkodzony wieżomaszt i lina, która została wyrwana z zakucia.
W związku z powyższym alertem bezpieczeństwa chcielibyśmy zwrócić uwagę na kwestię bezpieczeństwa prowadzonych prac z wykorzystaniem lin stalowych, które pomimo, że są znacznie bezpieczniejsze niż rozwiązania łańcuchowe, wymagają odpowiedniego doboru i należytych przeglądów.
Zdjęcie 3. Łańcuch, w którym zerwanie jednego ogniwa prowadzi do awarii całego systemu, oraz lina salowa, w której uszkodzony drut nie wywołuje większych konsekwencji.
Liny stalowe wykorzystywane są w bardzo szerokim zakresie, w różnych dziedzinach przemysłu, zarówno przy maszynach budowlanych takich jak spychacze, betoniarki, wyciągarki, jak i w różnego rodzaju urządzeniach transportowych (taśmy, napędy wyciągów (również narciarskich), a także przy urządzeniach dźwigowych, takich jak dźwigi, dźwignice, windy, itp.
Istnieje szereg typów lin, które różnią się budową i przeznaczeniem:
| Schemat |
Konstrukcja |
Opis |
|
6x7 |
Konstrukcja sześciosplotowa, w każdym splocie siedem drutów o tej samej średnicy. Jest to jedna z konstrukcji klasycznych. Zastosowanie w motoryzacji i rybołówstwie. |
|---|
|
6x37 |
Konstrukcja sześciosplotowa, w każdym splocie trzydzieści siedem drutów o tej samej średnicy w czterech warstwach (1+6+12+18). Jest to jedna z konstrukcji klasycznych. Zastosowanie powszechne. |
|
WS
6x36 |
Konstrukcja sześciosplotowa, w każdym splocie trzydzieści sześć drutów (1+7+(7/7)+14). Konstrukcja WS łączy cechy konstrukcji Seal (wysoka odporność liny na ścieranie) oraz konstrukcji Warrington (zwarty przekrój liny). Zastosowanie w przemyśle ciężkim, maszynowym, stoczniowym oraz w budownictwie. |
|
F
6x19 |
Konstrukcja sześciosplotowa, w każdym splocie po dziewiętnaście drutów (1+6+6F+12) oraz dodatkowo sześć drutów wypełniających (ang. Filler). Zastosowanie w urządzeniach dźwigowych. |
Liny charakteryzuje szereg parametrów, które definiują jej właściwości i zakres stosowania, do najważniejszych należą:
- Siła zrywająca, Rotacja Zgniatanie, Smarowanie
W celu utrzymania należytej sprawności I bezawaryjności lin stalowych, wykonuje się specjalistyczne badania metodą magnetyczną, (MTR), która w uproszczeniu polega na przesuwaniu danej liny w stałym polu magnetycznym, rejestrowaniu sygnału elektrycznego generowanego przez linę i poprzez odpowiednie obliczenia, zidentyfikowanie miejscowych ubytków w przekroju liny. Inspekcja wizualna lin nie jest skuteczna i jak się szacuje możliwe do zaobserwowania jest jedynie 20% materiału, pozostałe 80% drutów jest niewidoczne.